Integralne podejście do pracy z grupami

Człowiek jest całością. To banalne  stwierdzenie ma zupełnie niebanalne konsekwencje w odniesieniu do prowadzenia grup. Każde zajęcia, jakie prowadzi trener, każdy scenariusz czy program, który tworzy zakorzenione są w pewnej wizji człowieka i świata. Ta wizja może być mechanistyczna, kawałkująca rzeczywistość na oddzielne części albo holistyczna odwołująca się do wzajemnych powiązań całego systemu.

Podejście mechanistyczne wydaje się być wciąż dominujące, szczególnie w obszarze biznesowym. Chodzi w nim o rozwój wybranych aspektów, takich jak np. sprzedaż, czy motywacja pracowników bez głębokiego spojrzenia na kontekst funkcjonowania osoby w instytucji, a instytucji w otoczeniu społecznym i środowiskowym. Pojawiają się wprawdzie nowe idee związane ze społeczną odpowiedzialnością biznesu, ale i one najczęściej podporządkowane są dominującej kategorii, jaką jest generowanie zysku firmy.

Alternatywą jest podejście integralne, które w sposób zdecydowany odchodzi od zawężonego i redukcjonistycznego podejścia do szkoleń. Przede wszystkim zmiana dotyczy sposobu patrzenia na uczestnika. Przestaje on być „pracownikiem”, „menadżerem” czy przedstawicielem kasty eufemistycznie nazywanej „kadrą”, a staje się po prostu osobą. I jako osoba zawiera w sobie różnorodne, powiązane ze sobą jakości odnoszące się do ciała, psychiki, umysłu i ducha. No i dodatkowo jako osoba uczestniczy w szerszej wspólnocie ludzkiej i środowiskowej.

Podstawowe pytanie brzmi: po co uczestnik udaje się na zajęcia które prowadzimy? I dalej: po co my proponujemy te właśnie zajęcia? Czy chodzi wyłącznie o zwiększenie wydajności pracy, o wykrzesanie jeszcze więcej motywacji i gotowości do realizacji kolejnych zadań?

W podejściu integralnym chodzi o całe życie. Nie tylko życie człowieka, ale życie w jego całościowym wymiarze. Zaczynając od ciała zwracamy uwagę na to co i jak jemy i pijemy. Ile czasu poświęcamy na pracę, aktywność i wypoczynek. Czy dostarczamy sobie odpowiedniej ilości ruchu. Jak oddychamy? Dbając o siebie w wymiarze cielesnym jednocześnie wyrażamy troskę o otaczającą nas przyrodę. To ona ostatecznie weryfikuje, czy nasze zabiegi o własny dobrostan są ekologicznie adekwatne. Nasze głębokie potrzeby są potrzebami planety, a potrzeby planety są naszymi potrzebami, więc jeśli jesteśmy w konflikcie ze środowiskiem szkodząc mu, to tym samym szkodzimy sobie.

Kolejny aspekt to nasze emocje, przekonania i wyobrażenia. One zawsze odnoszą się do relacji, jakie tworzymy. Jesteśmy istotami społecznymi, zatem jakość naszych relacji w ogromnym stopniu decyduje o tym, kim jesteśmy, jak przeżywamy życie i jak funkcjonujemy. Manifestacją tego relacyjnego aspektu są też instytucje, które tworzymy. Czy odpowiadają one naszym potrzebom? Czy sprzyjają dobremu życiu? Czy pozwalają na rozwój naszego potencjału? W jaki sposób oddziaływają one na przyrodę wokół nas, czy sprzyjają zdrowiu?

Idąc dalej odkrywamy, że każdy człowiek posiada również potrzeby duchowe i w określony sposób tworzy relację z Absolutem (jakkolwiek pojmowanym). Ten duchowy wymiar życia wpływa na nasze bieżące doświadczenia, pozwala nadawać sens życiu i przeżywać go głęboko. Duchowość, to również aspekt etyczny przenikający wszystkie sfery życia, to przestrzeń wartości, które obecne są w naszych wyborach.

Jak więc widać integralne podejście jest wielkim wyzwaniem dla trenera. Nie oznacza ono, że prowadząc konkretne zajęcia mamy odwoływać się do wszystkich nakreślonych powyżej obszarów. Nie zawsze jest na to miejsce. Najważniejsze jednak, by trener był ich świadomy, by rozumiał ich rozliczne powiązania i uwarunkowania, a przede wszystkim, by rozwijał własne kompetencje trenerskie w oparciu o paradygmat integralny.

Spojrzenie na własne życie z perspektywy integralnej i praktykowanie jej stanowi przejaw najpełniejszego podejścia do rozwoju siebie i innych.